Over de Kaap van Nederland

172. Spijk (Gr) - Noordpolderzijl at EveryTrail

Over de Kaap van Nederland
Een lange tocht die heel gevarieerd begint in het Wierddorp Spijk (zie blogwandeling 171). We komen hier langs het meest noordelijke dorpje van het vasteland in Nederland: Oudeschip. De naam refereert aan een gestrand schip (1760) waar een huis van werd gebouwd. Toen er later een kroeg bijkwam en een pottenmarkt, baarde dat veel zorgen bij de kerkraad van Uithuizermeeden, vanwege het overmatig drankgebruik. Het is net alsof hier sommige boerderijen zijn ingezakt, vanwege het lage dak. Maar dat zal wel een kwestie van geld zijn. Omdat we hier langs de oude dijk lopen die op sommige plaatsen zijn doorgestoken, kijk je door die doorsteek op de Eemshaven. Dat is een merkwaardig gezicht.
We wandelen ook steeds dichter bij de Eemshaven. Het is een enorm complex, waarvan de overslag capaciteit veel groter is dan de werkelijke. Haalt de Eemshaven 2,5Mton, Rotterdam staat op 435Mton. Peanuts dus. Op dit moment wordt er een enorme kolen/gas centrale gebouwd, waarvan je je ook kunt afvragen of dat niet te veel van het goede is. Enfin de Groningse lobby werkt,
Na het havencomplex lopen we over de lange dijk naar het westen en passeren de Noordkaap van Nederland. Het ligt net iets hoger dan de havenmond van de Eems en wel op 53,46 graden Noord. Een griekserig monument van Réné de Boer markeert de plaats.
Het is dan nog een hele ruk om via een gasstation in Noordpolderzijl uit te komen. Dat is dan weer de kleinste Nederlandse zeehaven. Er liggen voornamelijk boten voor de garnalenvisserij. En wat belangrijk is, er is een kroegje het Zielhuus, waar je in alle rust op de Regiotaxi naar Usquert kunt wachten.

Langs de Eems

171. Termunten - Spijk (Gr) at EveryTrail


Langs De Eems
Een heel gevarieerde wandeling die begint in Termunten en daarna in Termunterzijl. Tijdens de Sint Maarten vloed in 1685 werd zoals in veel dorpen de boel verwoest. De veerverbinding met  Emden was verwoest. Er werd een nieuwe spuisluis (Zijl) gebouwd met daarop een prachtig op een fries lijkend ornament uit 1725, de Boog van Ziel.
Na de Ziel lopen we nog door een natuurgebiedje, maar dan begint het: De Industrie van het hoge noorden: Delfzijl, of beter Farmsum. Was het vroeger een defensie vesting nu is het een industriele vesting, waar je een Aluminium smelterij (een van europa's langste fabrieksstraten) en Akzo Chemie vindt. Het aardige is dat je er via de dijk prachtig langs kunt lopen. Die pijperij is best een imposant gezicht.
Behalve dat er veel dorpen zijn verdronken, zijn er aan de industrie ook dorpen geofferd. Otterdum is daar een voorbeeld van. Het enig wat er van over is zijn grafstenen en een bronzen hand, met daarin een kerkje. Voor de rest is er niets meer dan oude foto's. Zelfs het bronzen beeld is in 2011 voor het koper gejat. Er staat nu een replica.
Het echte Delfzijl is van huis uit ook een vestingstad. Door de waterpoort kun je nog door het oude stadje terug naar de dijk lopen. Daar vind je het Eemshotel. Een gebouw op palen midden in de Eemsmond. Vanaf hier loop je weer in alle rust over de goe begaanbare dijk naar alweer twee oude plaatsjes: Bierum en Spijk. Bierum ligt er idyllisch bij met zijn door een grote steunbeer gestutte hellende toren, terwijl je ook hier industireel erfgeod vindt: Unicum uit 1892.
Spijk is echt oud. In historische tijden was het land hier iets hoger en 700 jr BC werd hier al gebouwd. Het is een wierde dorp, waarbij de mensen hun huizen en kerk op een verhoging bouwden. In Spijk staat de kerk echt in het middelpunt van de wierde. Via een radieel patroon van straten en kerkpaden kun je er iedere zondag naar toe.

Twist om de Dollard

170. Nieuweschans - Termunten

Weer verbazend hoe mooi ons landje is. In the middle of nowhere kom je de mooiste landschappen tegen. Het verhaal:

Twist om de Dollard
Een wandeling langs veel water. Het begint al bij Bad Nieuweschans, waar de Bellingwolder Aa en diverse afwateringskanalen naar de Dollard stromen. Het is jammer dat we in NL niet langs de wateren kunnen lopen en dat we in Duitsland een stuk provinciale weg moeten nemen om in Nieuwe Statenzijl te geraken. We passeren hier ook de Nord-Stream. Het is de nieuwste gaspijpverbinding die het Russische aardgas vanuit Duitsland aanvoert. Wellicht herinneren we ons nog Gerhard Schröder.
We moeten veel dijkjes en dijken passeren, want we komen nu in het gebied waar de Dollard lag en ligt. De Dollard was een echte zeewolf. Er is nog een plaatsje De Hongerige Wolf dat daaraan herinnert. Door alle omdijkingen is nog maar een derde van het oorspronkelijke water over. De grond die dat opleverde was vruchtbaar en de boeren waren rijk (zie Bellinwolde in wandeling 169). De laatste omdijking is recent 1979: De Breebaart polder. Het is een natuurgebiedje, waar je prachtig doorheen kunt lopen.
Al met al zijn er ettelijke dorpen verloren gegaan en door de vage geschiedschrijving weet niemand precies waar die dorpjes zich in de Middeleeuwen bevonden. Dit betekent ook dat de grensaanduidingen ook verloren zijn gegaan en dat er nog steeds een grensdispuut is tussen Nederland en Duitsland. Duitsland claimt het hele Dollard gebied, terwijl Nederland nog een hele strook voor zich opeist. Die twisten lopen al honderden jaren en zijn zelfs niet opgelost toen de gelegenheid zich in 1945 voordeed.
Het huidige Dollardgebied is nu voor een groot gedeelte een kwelderlandschap, waar we over de dijk langswandelen. Er zijn veel vogels te zien en er is een grote kolonie zeehonden aan de punt van Reid. Ten oosten van deze punt het het Dollard, ten westen heet het Ems of Eems. De rivier die eigenlijk deel uitmaakt van het gehele estuarium en waaraan je Emden in de verte kunt zien liggen. Het is dus geen kleine plas die Dollard.
Termunten is het eerste dorp wat aan de Eems ligt. Het was vroeger een zelfstandige gemeente maar hoort nu bij Delfzijl. De kerk met fundaties al van de 13de eeuw ligt er prachtig bij.