Het Landenpunt

180. Epen - Bocholtz at EveryTrail

Een uitzonderlijk mooie wandeling die door de zuidelijkste heuvels van Nederland voert naar het landenpunt in Vaals. Maar voor we zover zijn lopen we vanaf Epen door het dal van de Geul. Het is bij Cottessen dat het 58km lange Maasriviertje ons land binnenkomt en zich op een prachtige manier door het Zuid-Limburgse landschap kronkelt. Het Geuldal, hoe kan het anders, is beschermd gebied.
In Cottessen, waar we langs een lelijke camping lopen,  bevinden zich heel oude boerderijen en het wordt wel als het mooiste gebied van Limburg beschouwd.
We passeren in Cottessen de Heimansgroeve. Er zit hier leisteen en het harde kolenzandsteen. Het is de enige plek in Nederland waar dit harde carboon gesteente aan de oppervlak komt. Mijnheer Heimans heeft dit aan de hand van fossielen ontdekt en het is tegenwoordig een geologisch monument, waar het KNMI wel onder de grond een seismograaf heeft neergezet, vanwege de stabiele bodemstructuur.
We lopen door het vijverbos en het Mansbos richting Vaals en de bijbehorende berg. Nu valt het met die berg wel mee, want je loopt er langzaam via een rug tegenop. Als je op de top staat bevindt je je zowel op het hoogste punt van Nederland (322,7m) als op het drielandenpunt tussen Nederland, België en Duitsland. Daar kan de Duivelsberg bij Nijmegen met zijn 76m niet aan tippen.
Nu is het bijzondere van ons drielandenpunt, dat het nog niet zo lang gelden een vierlandenpunt was, en dat is een uiterst zeldzame aangelegenheid. In de wereld zijn er ogenschijnlijk van die punten, maar als je de kaarten erbij pakt, klopt het net niet met die punten. Echter, wij in Nederland, België, Duitsland en Neutraal-Moresnet hadden zo'n punt. Moresnet ontstond toen na de val van Napoleon Nederland en Pruisen het niet eens konden worden over de grenzen. Dat had natuurlijk te maken met grondstoffen. De zinkmijn in Kelmis was de twistappel. Uiteindelijk besloot men maar tot het creëren van een soort neutraal gebied van 344ha onder motto "niemand iets". Zo'n gebiedje wordt ook wel condominium genoemd. Niet echt een staat, maar wel een gebied waar smokkelaars, jeneverstokerijen en geen dienstplicht bestonden. De burgemeester van Kelmis was het staatshoofd van de langerekte taartpunt ten zuiden van de vaalserbergtop.  Na 1830 nam België het bestuur over, maar zo'n belastingparadijsje is nooit weg. Het duurde tot 1920 voordat Moresnet werd opgeheven. Dit tot groot verdriet van de esperantisten, die hier wel hun zetel hadden willen vestigen.
Er staan bij dit punt ook twee nieuwe uitzichttorens: De Koning Boudewijntoren en de Wilhelminatoren. Je kunt er tegen vergoeding met de lift of klauteren, om nog hoger dan 322mm van het uitzicht te genieten.
Enfin, bij het vierlandenpunt draaien we scherp naar links en lopen we door het Duitse land. Als je goed door de bomen kijkt ontwaar je hier diverse bunkers uit oorlogstijd. Maar de Landweer uit de 14de eeuw moet hier ook nog ergens lopen.
De Sneeuwberg (Schneeberg) was destijds het uitzichtpunt voor de Duitsers om Limburg in de gaten te houden (Siegfriedlinie). Het is niet de sneeuw waaraan de berg zijn naam ontleend, maar aan de witte grondkleur van de kalk.
We lopen door het rustige dorp Orsbach (het heeft wel één van de grootste nertsboederijen van Duitsland) en komen aan in het limburgse Bocholtz. Het destijds eigenlijk binnen de limburgse lappendeken Belgisch gebied, maar het verzoek om bij België te mogen worden ingelijfd is destijds niet ingewilligd. De 19de-eeuwse kerk is, hoe kan het ook anders, van Pierre Cuypers.